ದುಷ್ಯಂತ ಮಹಾರಾಜ ಮತ್ತು ಶಕುಂತಳೆಯ ಕಥೆ

ದುಷ್ಯಂತನು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಚಂದ್ರವಂಶದ ರಾಜನಾಗಿದ್ದು, ಹಸ್ತಿನಾಪುರವನ್ನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದ. ಧೈರ್ಯ, ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಪ್ರಿಯತೆ ಗಾಗಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧನಾಗಿದ್ದ. ಪಾಂಡವರು ಹಾಗೂ ಕೌರವರು ಜನಿಸಿದ ಕುರು ವಂಶದ ಮೂಲ ಪುರುಷನಾಗಿದ್ದ.

ಶಕುಂತಳಾ ಮಹರ್ಷಿ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ ಮತ್ತು ಅಪ್ಸರಾ ಮೆನಕೆಯ ಪುತ್ರಿ. ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊರೆದುಹೋದ ಈಕೆಯನ್ನು ಋಷಿ ಕನ್ವ ಪೋಷಿಸಿದರು. ಅವಳು ಅತ್ಯಂತ ಸುಂದರಿ, ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆ ಹಾಗೂ ಪ್ರೀತಿಯುಳ್ಳವಳಾಗಿದ್ದಳು.

ದುಷ್ಯಂತ ಮತ್ತು ಶಕುಂತಳೆಯ ಪ್ರೇಮಕಥೆ

ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ಭೇಟಿಯಾಗುವುದು:
ಒಂದು ದಿನ ರಾಜಾ ದುಷ್ಯಂತನು ಶಿಕಾರ ಮಾಡುವಾಗ ಋಷಿ ಕನ್ವನ ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಬಂದನು. ಅಲ್ಲಿ ಶಕುಂತಳೆಯನ್ನು ನೋಡಿ ಮತ್ತೆೊಮ್ಮೆ ಪ್ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿದನು. ಇಬ್ಬರೂ ಪರಸ್ಪರ ಗಾಂಧರ್ವ ವಿವಾಹ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು (ಊರ್ಜಿತ ಪ್ರೀತಿಯ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತ ಮದುವೆ). ದುಷ್ಯಂತನು ತಾನು ಮರಳುವ ತನಕ ಶಕುಂತಳೆಗೆ ರಾಜಮುದ್ರೆಯ ಉಂಗುರವನ್ನು ಕೊಟ್ಟನು.

ದುರ್ವಾಸ ಮುನಿಯ ಶಾಪ:
ಒಂದು ದಿನ ಶಕುಂತಳಾ ರಾಜನ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿ, ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಬಂದ ಋಷಿ ದುರ್ವಾಸನನ್ನು ಗಮನಿಸಲಿಲ್ಲ. ಕೋಪಗೊಂಡ ಋಷಿ "ನೀನು ಯಾರು ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸುತ್ತಿರುವೆಯೋ, ಅವನು ನಿನ್ನನ್ನು ಮರೆಯುತ್ತಾನೆ" ಎಂದು ಶಪಿಸಿದರು. ಆದರೆ,

ಅವಳು ರಾಜಮುದ್ರೆಯ ಉಂಗುರವನ್ನು ತೋರಿಸಿದಾಗ ಅವನ ನೆನಪು ಹಿಂತಿರುಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ತಿದ್ದಿಗೆ ಋಷಿ ಸಮ್ಮತಿಸಿದರು.

ಮರೆತುಹೋದ ರಾಜ ದುಷ್ಯಂತ:
ಶಕುಂತಳಾ ಗರ್ಭಿಣಿಯಾಗಿ ಹಸ್ತಿನಾಪುರಕ್ಕೆ ರಾಜನನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗಲು ಹೋದಳು. ಆದರೆ ಶಾಪದ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ದುಷ್ಯಂತನು ಅವಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಿಲ್ಲ. ತಾನು ತೊಟ್ಟ ಉಂಗುರವನ್ನೂ ಕಳೆದುಕೊಂಡಳಾದ್ದರಿಂದ ಅವಳಿಗೆ ಆಪತ್ತು ಎದುರಾಯಿತು.

ನಿಜ ಹೊರಬರುವ ಕ್ಷಣ:
ಒಬ್ಬ ಮೀನುಗಾರನು ಮೀನು ಹಿಡಿದು, ಅದರ ಹೊಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಉಂಗುರವನ್ನು ಕಂಡನು. ರಾಜನಿಗೆ ಉಂಗುರ ತಲುಪಿದ ಕ್ಷಣ, ಅವನಿಗೆ ಎಲ್ಲಾ ನೆನಪುಗಳೂ ಹಿಂತಿರುಗಿದವು. ಅವನು ತಕ್ಷಣ ಶಕುಂತಳೆಯನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಹೊರಟನು.

ಶಕುಂತಳಾ, ದುಷ್ಯಂತ ಮತ್ತು ಅವರ ಪುತ್ರ ಭಾರತ:
ಶಕುಂತಳಾ ಋಷಿ ಕಶ್ಯಪನ ಆಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ಮಗನನ್ನು ಹೆತ್ತಳು. ಮಗನು ಹುಟ್ಟುತ್ತಲೇ ಶೂರನಾಗಿದ್ದು, ಸಿಂಹಗಳ ಜಬ್ಬಳನ್ನು ಎಣಿಸುತ್ತಾ ಆಡುತ್ತಿದ್ದನು. ಈ ಮಗ "ಭಾರತ" ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಪಡೆದನು, ಅವನ ವಂಶದ ಹೆಸರಿನಿಂದ ನಮ್ಮ ದೇಶ "ಭಾರತ" ಎಂದಾಯಿತು. ದುಷ್ಯಂತನು ಅವಳನ್ನು ಹೊತ್ತು ತಂದು ರಾಜಮಹಲದಲ್ಲಿ ಗೌರವದಿಂದ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದನು.

ಈ ಕಥೆಯ ಮಹತ್ವ

• ಸತ್ಯ ಪ್ರೇಮ, ನಿಷ್ಠೆ, ತಾಳ್ಮೆ ಹಾಗೂ ಕರ್ಮಫಲದ ತತ್ವವನ್ನು ಇದು ಸಾರುತ್ತದೆ.

• ಭಾರತ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಮೂಲ ಈ ಮಹಾನ್ ರಾಜಕುಮಾರನಲ್ಲಿ ಇದೆ.

• ಮಹಾಕವಿ ಕಾಳಿದಾಸನು "ಅಭಿಜ್ಞಾನ ಶಕುಂತಳಮ್" ಎಂಬ ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಈ ಕಥೆಯನ್ನು ಸುಂದರವಾಗಿ ಬರೆದಿದ್ದಾನೆ.